آقای متولی زاده اردکانی دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران ضمن بیان اینکه هیچ نهاد نظارتی سلامت محصولات دستکاری ژنتیک آمریکا را ارزیابی نمی‌کند، ابراز داشت: برخی متولیان سلامت مردم، اخبار مربوط به عدم سلامت محصولات تراریخته را تحریف کرده و انتشار می‌دهند.

در طول دو دهه گذشته محصولات دستکاری شده ژنتیک (تراریخته) در اقلام ذرت، سویا،کانولا و پنبه به بازار جهانی وارد شده است؛ که  در مجموع 99% از مساحت زیر کشت این نوع محصولات در جهان را تشکیل می دهد. تقریباً 100% این محصولات دستکاری شده ژنتیک دارای ویژگی مقاومت به حشره و یا علف‌کش می‌باشند. طی این دو دهه شواهد و مطالعات در حوزه اثرات منفی این محصولات بر محیط زیست و سلامت، منجر به تصمیم 21 دولت در جهان (سوئیس، آلمان، اتریش، ژاپن، ایرلند شمالی، فرانسه، ایتالیا، روسیه، نیوزلند، لاتویا، لیتونیا، هلند، اسکاتلند، لهستان، اسلونی، کرواسی، صربستان، مجارستان، یونان، بلغارستان، لوکزامبورگ) در عدم کاشت این محصولات، و یا استفاده از این محصولات در بازار با برچسب شده است. این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار شده، که کشور تایوان در ماههای پایانی سال 2015 استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک را در سبد غذای کودکان تایوانی ممنوع اعلام کرده است.

اما یکی از سؤالات مهم در زمینه ایمنی محصولات دستکاری شده ژنتیک این است که موضع‌گیری سازمان نظارتی غذا و دارو آمریکا، که  FDA  نامیده می‌شود، و در امور دارو و غذا مورد استناد مراکز علمی جهان است، در این زمینه چیست؟  متأسفانه برخلاف نظر افکار عمومی مردم جهان - که شامل مسئولین بهداشت و سلامت و دیگر مسئولان مرتبط در حوزه کشاورزی در ایران نیز می‌شود - سازمان غذا و دارو در آمریکا هیچ فرایند اجباری برای ارزیابی ایمنی غذاهای دستکاری شده ژنتیک را برای این صنایع اعمال نکرده است، وهیچ غذای دستکاری شده ژنتیکی که در بازار جهانی و آمریکا وجود دارد، هرگز مورد ارزیابی ایمنی مستقل سازمان غذا و دارو درآمریکا قرار نگرفته است. در حال حاضر این سازمان کلیه اطلاعات مربوط به محصولات دستکاری شده ژنتیک را که از سوی صنایع تولید‌کننده این محصولات به‌صورت داوطلبانه ارائه می‌گردد، مورد پذیرش قرار می‌دهد. درحقیقت در حال حاضر در آمریکا هیچ قانونی وجود ندارد، تا محصولات دستکاری شده ژنتیک توسط نهادهای دولتی مورد ارزیابی ایمنی قرار بگیرند. این موضوع به دلیل آن است که سازمان غذا و داروی آمریکا، به‌عنوان نهاد دولتی ارزیابی کننده غذا و دارو، در تصمیم‌گیری راهبردی خود در سال 1992 اعلام کرده است که غذای دستکاری شده ژنتیک می‌تواند بدون آزمایش یا تحت نظارت توسط شرکت‌ها به بازار عرضه شود؛ چون بطور کلی این محصولات توسط این سازمان ایمن شناخته می‌شوند! (1)

این موضوع در طول 24 سال گذشته موضوعی بسیار جنجال‌برانگیز در آمریکا بوده است، و حتی از نظر حقوقی سازمان غذا و دارو در آمریکا مورد شکایت یک نهاد مستقل و غیرانتفاعی با نام (Alliance for Bio-Integrity (http://www.biointegrity.org قرار گرفته است. این نهاد مردمی، اسناد و مدارکی در ارتباط با دلایل موضع‌گیری FDA در این سایت و کتاب چاپ شده در این حوزه در اختیار عموم مردم جهان قرار داده، و نشان داده است که چگونه سیاست‌گذاری  FDA طی بیش از دو دهه گذشته در مورد ارزیابی محصولات دستکاری شده ژنتیک تحت تأثیر شرکت‌های بزرگ آمریکایی و سیاست‌مداران آمریکایی بوده است. این در حالی است که مطالعات آزمایشگاهی طی دو دهه گذشته نشان دهنده این حقیقت است که محصولات دستکاری شده ژنتیک با نوع طبیعی یکسان نیستند؛ (2-7) همچنین در مطالعاتی بر روی انواع حیوانات مانند موش، گوسفند، ماهی و ... که برای مدت طولانی این محصولات را مصرف کرده‌اند، اختلالاتی مانند ایجاد تومور، و آسیب به اندام‌های بدن از جمله کبد، غده هیپوفیز، پانکراس، سیستم گوارش، معده و سیستم ایمنی دیده شده است. (8-21)

اخیراً افرادی در ایران استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک را ( برخلاف وجود نشانه‌های خطر این محصولات برای سلامت انسان) مفید تشخیص می‌دهند. ایشان بدون در نظر گرفتن تصمیمات و اقدامات صورت گرفته در عدم کاشت و عدم استفاده از محصولات دستکاری شده ژنتیک در بسیاری از کشورهای غربی ازجمله آلمان و سوئیس - که خود از سردمداران زیست فناوری در جهان به شمار می روند - این دسته از محصولات را در رده محصولات طبیعی و سالم طبقه‌بندی می‌کنند. این افراد اخیراً به پخش خبری در پایگاههای خبری کشور نموده اند که مدعی شده است مجوز ایمنی سیب‌زمینی دستکاری شده ژنتیک از طرف FDA یا همان سازمان غذا و دارو در آمریکا صادر شده است.

لکن با مراجعه به سایت این سازمان به آدرس (http://www.fda.gov/Food/FoodScienceResearch/GEPlants/Submissions/ucm436169.htm) نامه‌ای که از طرف این سازمان در تاریخ 20 مارچ 2015 به شرکت  J.R. Simplot در مورد محصول تراریخته سیب‌زمینی فرستاده شده، قابل دسترس برای عموم مردم جهان بوده؛ و به‌راحتی قابل تشخیص است که محتوای این نامه نشان می‌دهد FDA مسئول ایمن بودن محصولات دستکاری شده در آمریکا نیست. ترجمه پاراگرافهای مربوط به ایمنی در ذیل آورده شده است:

ترجمه پاراگراف 2:

1. «براساس ارزیابی ایمنی و غذایی که شرکت Simplot انجام داده است، فهم و درک ما این است که شرکت Simplot نتیجه‌گیری کرده است، که سیب‌زمینی دستکاری شده ژنتیک هیچ تفاوتی از نظر محتوا، ایمنی و پارامترهای دیگر با سیب‌زمینی‌هایی که هم‌اکنون در بازار موجود است نداشته، و سیب‌زمینی‌های دستکاری شده ژنتیک هیچ مسأله‌ای را به‌وجود نمی‌آورند که لازم باشد FDA نیاز به بررسی و تأیید قبل از رهاسازی به بازار داشته باشد.»

ترجمه پاراگراف آخر:

2. «براساس اطلاعاتی که شرکت  Simplot به FDA  ارائه داده است، سؤال دیگری در مورد سیب‌زمینی‌ها در این زمان وجود ندارد؛ اما همانطور که آگاهی دارید، این مسئولیت ادامه‌دار شرکت Simplot است، تا مطمئن شود که غذای ارائه شده توسط آن شرکت ایمن و کامل است ...»

همانطور که ملاحظه می‌فرمایید در این نامه FDA به هیچ وجه مجوز ایمنی این سیب‌زمینی را صادر نکرده است؛ درواقع تاکنون در هیچیک از نامه‌های FDA به تولیدکنندگان محصولات دستکاری شده ژنتیک مجوز ایمنی غذایی صادر نشده است. این نامه یک نامه استاندارد است که از طرف FDA به تولیدکنندگان محصولات تراریخته در آمریکا فرستاده می‌شود. همه نامه‌هایی که تاکنون FDA به تولیدکنندگان محصولات تراریخته فرستاده، در این سایت موجود است.
بنابراین ملاحظه می‌شود که چگونه در کشور ایران افرادی که باید به فکر سلامت کنونی مردم و سلامت آینده مردم ایران باشند، از ترفندهایی استفاده می‌کنند تا از اسم FDA، برای القاء مطلبی خلاف آنچه FDA انجام داده است، استفاده می کنند.

به نظر می‌رسد رساندن اخبار درست، و اطلاعات صحیح به مردم در زمینه محصولات دستکاری شده ژنتیک باید یکی از محورهای اساسی مدنظر رسانه‌ها باشد. امید است مردم ایران با افزایش آگاهی خود در رابطه با محصولات دستکاری شده ژنتیک، مانند مردم کشورهای پیشرفته، در جهت حفظ سلامت خود بکوشند؛ همچنین از مسئولین درخواست می‌شود اطلاعات صحیح را از منابع درست و دست اول اخذ کنند، و با اخبار «دستکاری شده» به تصمیم‌گیری نپردازند.

دکتر علی متولی زاده اردکانی

متخصص ژنتیک و زیست فناوری از آمریکا، دبیر انجمن زیست فناوری سلامت ایران و عضو کارگروه تخصصی ایمنی زیستی سازمان حفاظت محیط زیست

منبع : جهان نیوز